بیماری منیر چیست؟

بیماری منیر

بیماری منیر، بیماری مزمنی است که سبب ایجاد اختلال در گوش می شود. به طور معمول این بیماری یک گوش را درگیر می کند و آن چیزی که فرد را آزار می دهد حملات بسیار شدید سرگیجه است.

بیماری منیر محدودیت سنی ندارد و احتمال بروز آن در هر دوره سنی وجود خواهد داشت. اما آنچه تا به امروز مشاهده شده است بروز این بیماری در دوره سنی بیست تا پنجاه سالگی اتفاق می افتد.

منیر چیست؟

بیماری منیر که هیدروپس آندولنف نیز نامیده می شود، اختلال در گوش داخلی است. اگر چه علت این بیماری هنوز ناشناخته است، احتمالاً ناشی از یک اختلال در فشار مایع گوش داخلی است که یکی از مهمترین و شایعترین دلایل سرگیجه واقعی در گوش داخلی به حساب می آید. این بیماری در بیشتر موارد فقط یک گوش و در حدود 15% از بیماران هردو گوش را درگیر می کند. شروع بیماری به طور معمول در سنین بین 20 تا 50 سال و در بین زنان و مردان به طور مساوی رخ می دهد.

علائم و نشانه های بیماری منیر

بیماری منیر یک اختلال داخلی گوش است که همراه با سرگیجه های دورانی چرخشی خود را نشان می دهد و معمولا فرد از کاهش شنوایی یک گوش، وزوز گوش و احساس پری در گوش شکایت دارد.

علائم و نشانه های بیماری شامل سرگیجه چرخشی، کاهش شنوایی، وزوز گوش (غرشی، همهمه، صدای زنگ) و احساس پری در گوش مبتلا می باشد.

وزوز و احساس پری ممکن است فقط در حین تغییرات شنوایی احساس شود و بعد از آن از بین برود و یا در طول حملات سر گیجه یا بعد از آن رخ دهد، همچنین ممکن است دائمی باشد. افت شنوائی متغیر در مراحل اولیه بیماری به ویژه در فرکانس های بم دیده می شود. با گذشت زمان کاهش شنوائی دائمی و در تمام فرکانس ها پیشرفت می کند. صداهای بلند ممکن است در گوش مبتلا آزار دهنده باشد اما از بین تمام علائم و نشانه ها، سرگیجه معضل اصلی بیمار است که معمولاً در پی اختلالات گوش داخلی و یا سیستم عصب مرکزی رخ می دهد.

 حملات سرگیجه معمولاً 20 دقیقه تا 2 ساعت و در بعضی بیماران بیشتر طول می کشد. که در این مدت بیمار قادر به انجام فعالیت های روزمره زندگی نمی باشد.

بیمار ممکن است بعداز حملات سرگیجه چندین ساعت خواب آلوده باشد و احساس عدم تعادل نیز چندین روز طول بکشد.

این علائم ممکن است جزئی و خفیف باشد و یا با بروز حملات سرگیجه شدید، پی در پی و ناگهانی باعث ناتوانی در فرد شود.

زمان مناسب برای مراجعه به پزشک چه موقع است؟

بهترین زمان برای مراجعه به متخصص گوش و حلق و بینی پس از مشاهده علائم و نشانه های مذکور می باشد. زیرا گاهی اوقات هر یک از این نشانه ها می تواند نشان دهنده بیماری دیگری باشد و علاوه بر این با تاخیر در تشخیص و درمان احتمال بروز عوارض جبران ناپذیر وجود خواهد داشت.

علل ابتلا به بیماری منیر

علت اصلی بیماری منیر تا به امروز شناخته نشده است. یکی از دلایلی که می تواند نشان دهنده ی بیماری منیر باشد ولی تا به امروز ثابت نشده و افزایش فشار مایع گوش داخلی بعنوان عامل این بیماری مطرح است.

اما وجود برخی عوامل دیگر همچون آلرژی، ژنتیک، عفونت، میگرن و ترومای سر می تواند بر روی این مایعات داخلی گوش تاثیر بگذارد و در نهایت منجر به ایجاد بیماری منیر گردد.

عوارض بیماری منیر

سرگیجه دورانی و چرخشی و کاهش شنوایی از مشکلات و عوارض این بیماری است که موجب آزار بسیار افراد می گردد. علاوه بر این موارد ابتلا به این بیماری می تواند موجب خستگی، اضطراب، استرس و افسردگی شود.

بیماری منیر چیست؟

تشخیص بیماری منیر

روش های تشخیصی بسیاری برای تشخیص بیماری ها وجود دارد، اما شرح حال، معاینات فیزیکی، انجام آزمایشات از بهترین روش های تشخیصی بیماری منیر به شمار می آید.

ابتدا تاریخچه کامل شامل چگونگی سرگیجه، شدت، مدت زمان و تداوم آن همچنین مدت زمان کم شنوائی، تغییرات آن، وزوز و احساس پری در یک یا هردو گوش از بیمار پرسیده می شود. اطلاعات دیگری نیز در مورد سابقه بیماری سفلیس، اریون، دیگر عفونت های جدی، التهابات چشم، نقص سیستم ایمنی، آلرژی و جراحی گوش در گذشته از بیمار پرسش می گردد. همچنین در مورد سلامت عمومی مثل دیابت، فشار خون، چربی خون بالا، مشکلات تیروئید، اختلالات عصبی- روانی از بیمار سئوال می شود که در صورت وجود این بیماری ها برای بررسی و درمان آن اقدام می شود.

با کامل شدن تاریخچه بیماری، تست های تشخیص عملکرد شنوائی و تعادل انجام می شود. آزمایش های سنجش شنوائی معمولاً بیان گر کاهش شنوائی حسی در گوش مبتلا می باشد. توان تمایز گفتار (توانایی بیمار برای تشخیص بین لغات مشابه مثل میز و تیز) اغلب در گوش مبتلا کاهش می یابد.

دیگر روش های تشخیص بیماری منیر عبارت است از:

ارزیابی شنوایی

به طور معمول افرادی که به بیماری منیر مبتلا شده باشند همان طور که ذکر شد با مشکلات شنوایی و کاهش شنوایی مواجهه می شوند به همین منظور برای تشخیص بیماری از ارزیابی شنوایی یا شنوایی سنجی می توان استفاده نمود.

ارزیابی تعادل

یکی دیگر از روش های تشخیص این بیماری به دلیل وجود سرگیجه های مداوم و چرخشی افراد با مشکلات تعادل مواجهه خواهند بود به همین منظور می توان از تست های به منظور تشخیص و بررسی تعادل بیمار استفاده نمود که این تست ها عبارت است از:

• ویدئونیستاگموگرافی (VNG)
• تست صندلی چرخان
• تست ومپ (VEMP)
• پستوروگرافی
• تست پالس صدا تصویری سر (VHIT)
• الکتروکوکلئوگرافی (ECOG)

تست های تشخیصی برای بررسی تعادل

• ENG(الکترونیستا گموگرافی) برای بررسی عملکرد تعادل انجام می شود. در یک اتاق تاریک، الکترودهایی در نزدیکی چشم بیمار قرار داده می شود. آب یا هوای گرم یا سرد به آرامی در مجرای هر یک از گوش ها وارد می شود. چشم ها به طور هماهنگ شروع به حرکت می کنند (نیستاگموس). بررسی حرکات چشم جهت ارزیابی سیستم تعادل مورد استفاده قرار می گیرد. این آزمایش نشان می دهد در نیمی از موارد عملکرد تعادلی در گوش مبتلا کاهش یافته است.
• تست های دیگری از جمله Test Rotationalو پوسچوروگرافی (یا آزمون تعادلی) نیز ممکن است برای ارزیابی سیستم تعادل انجام شود.

سایر تست ها

– ECOG :این آزمایش بیانگر افزایش فشار مایع گوش داخلی در بعضی بیماران است.

– ABR : تست پاسخ شنیداری ساقه مغز همراه تست های دیگر از جمله MRI  و  CT برای رد یا وجود تومور در عصب شنوائی یا تعادل بکار می رود. این نوع تومور نادر است اما باعث بروز علائم و نشانه هایی شبیه علائم بیماری منیر می شود.

توصیه هایی برای تغییر روش زندگی به منظور کاهش تعداد حملات بیماری:

–          اجتناب از مصرف الکل، کافئین، سیگار، خستگی زیاد و استرس

–          مصرف غذائی صحیح

–          خواب کافی

–          انجام فعالیت های بدنی

درمان بیماری منیر

درمان های خاصی برای بیماری منیر وجود دارد. نوع درمان با توجه به وضعیت بیمار و صلاح دید متخصص گوش و حلق و بینی متفاوت می باشد.درمان به چند طریق صورت می گیرد که عبارت است از:

درمان بیماری منیر

رژیم غذایی

اولین قدم برای درمان بیماری منیر اصلاح رژیم غذایی و داشتن رژیم غذایی مناسب می باشد. کاهش مصرف نمک و عدم استفاده از مواد غذایی حاوی کافئین، مثل قهوه، کاکائو، نوشابه‌های کولا و همچنین نوشیدن آب و مایعات بیشتر رژیم غذایی مناسب این بیماران است.

یک رژیم غذائی کم نمک و مدر (افزایش دهنده ادرار) ممکن است باعث کاهش تعداد حملات بیماری در بعضی بیماران شود. بدین منظور مصرف داروهای منظم طبق دستور و مصرف غذای کم نمک اهمیت زیادی دارد.

بیمار باید از مصرف کافئین، سیگار و الکل اجتناب کند. خواب منظم و تغذیه مناسب اهمیت زیادی دارد. همچنین انجام فعالیت فیزیکی و پرهیز از خستگی زیاد از موارد دیگر می باشد. استرس ممکن است باعث تشدید سرگیجه و وزوز در بیماری منیر شود که اجتناب از استرس و مشاوره روانپزشکی توصیه می شود. بیمار با سر گیجه ناگهانی باید از رانندگی خودداری کند.

درمان دارویی

دومین اقدام درمانی این بیماری درمان دارویی می باشد. به طور معمول پس از تشخیص و ارزیابی های لازم ممکن است پزشک برای بیمار داروهایی را تجویز نمایید که این نوع داروها به درمان و رفع نشانه های این بیماری کمک بسزایی خواهد نمود.

داروهای ضد سر گیجه مثل Antivert ( با نام تجاری – Meclizine ) یا Valium ( با نام تجاری – diazepam ) باعث تسکین موقت می شود. داروی ضد تهوع نیز گاهی تجویز می شود. داروهای ضد سر گیجه و ضد تهوع ممکن است باعث ایجاد خواب آلودگی در بیمار شود.

تزریقات داخلی گوش و جراحی

نوع دیگر درمان بیماری منیر درمان های تزریقات داخلی گوش و جراحی می باشد. به طور معمول این نوع روش درمان جز آخرین مراحل درمانی به شمار می آید. در صورتی که بیمار با روش های فوق و اقدامات اولیه درمان نگردد در نهایت پزشک به سراغ این نوع روش های درمانی می رود.

در حقیقت تزریقات داخلی گوش بدین صورت است که داروهایی با تجویز متخصص گوش و حلق و بینی به داخل گوش بیمار تزریق می گردد. که انجام این روش درمانی با کمک بی حسی موضعی صورت می گیرد و به خطر کاهش شنوایی و بهبود حملات سرگیجه کمک بسزایی می نمایید.

در پایان در صورتی که تمامی روش های در بهبود بیمار مثمر ثمر واقع نگردد، پزشک می بایست اقدام به جراحی نمایید.

جراحی چه زمان توصیه می شود؟

هنگامیکه با روش های ذکر شده، حملات سر گیجه را نتوان کنترل کرد یکی از روش های جراحی زیر توصیه می شود:

 – درمان (Chemical  labyrinthotomy) یا لابیرنتکتومی شیمیایی یک روش مناسب برای کنترل حملات بیماری می باشد. به این ترتیب که داروئی مانند جنتامایسین و یا داروهای دیگر در گوش میانی تزریق می شود. جنتامایسین یک آنتی بیوتیک است که باعث کاهش عملکرد تعادل در گوش تحت درمان و در نتیجه کنترل سرگیجه با حفظ شنوائی در سه چهارم موارد می شود.

به جز دوره ای کوتاه پس از درمان که به عنوان دوره عدم تعادل یا دوره تطابق بیمار با سطح جدیدی از عملکرد تعادل نام دارد، این درمان قابل تحمل می باشد. همچنین در مقایسه با دیگر روش های جراحی ساده تر و کم خطر تر می باشد.

– شانت آندولنفاتیک یا روش دکمپرسیون (decompression) یک عمل گوش است که در آن ساک اندولنفاتیک که محل تجمع مایعات گوش داخلی است، باز می شود. با این روش حملات سر گیجه در 2/1 تا دو سوم افراد کنترل می شود. اما تعادل افراد دائمی نیست. زمان بهبود بعداز عمل درمقایسه با روش های دیگر کوتاهتر است.

– قطع عصب وستیبولر روش دیگری است که عصب تعادل از محل خروج آن از گوش داخلی به سمت مغز قطع می شود. حملات سرگیجه در تعداد زیادی از بیماران به طور موقت درمان می شود و در بیشتر افراد شنوائی حفظ می شود.

– تخریب لابیرنت و قطع عصب هشت: در این روش مکانیسم تعادل و شنوائی در گوش داخلی در یک گوش مختل می شود. این روش زمانی که بیمار دچار افت شدید شنوایی در گوش مبتلا است مورد استفاده قرار می گیرد. تخریب لابیرنت و قطع عصب هشت باعث کنترل حملات سر گیجه در درصد بالایی از بیماران می شود.

کلام آخر

بیماری منیر یک بیماری مزمنی است که بر روی شنوایی فرد تاثیر می گذارد. تشخیص و درمان به موقع این بیماری می تواند از بروز بسیاری از عوارض جبران ناپذیر بکاهد، لذا با مشاهده علائم و نشانه های این بیماری بهتر است بدون اتلاف وقت سریعا به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه نمایید. در صورت داشتن هر گونه سوال می توانید به قسمت انتهای مقالات مراجعه نموده و سوالات خود را از ما بپرسید.

راه های ارتباطی با دکتر علی محمد اصغری:

شماره های تماس: 22374050 – 22375902

صفحه اینستاگرام: dr_alimohamad_asghari

برای کسب اطلاعات بیشتر به بهترین متخصص گوش و حلق و بینی در تهران مراجعه نمایید.​​