خرناس و وقفه های تنفسی حین خواب

خرناس و وقفه های تنفسی حین خواب

خرناس و وقفه های تنفسی حین خواب

یکی از اصلی ترین دلایل احساس تنگی نفس حین خواب، قطع تنفس است که شایع ترین علامت آن خر و پف می باشد. وقتی در هنگام خواب عضلات در حالت شل شدگی کامل قرار می گیرند در نتیجه عضلات ناحیه حلق نیز شل شده و راه تنفسی تنگ و گاهی مسدود می شود که این حالت می تواند باعث خر و پف و تنگی نفس حین خواب یا همان خرناس ایجاد کند.

خرخر صداییست که در هنگام دم درحین خواب در اثر لرزش بافتهای نرم مسیر تنفسی (از بینی تا حنجره) ایجاد می شود. معمولا عواملی که مسیر تنفس را تنگ می کنند سبب ایجاد خرخر می شوند. از جمله عوامل موثر در ایجاد خرخر موارد زیر را می توان نام برد:

• انحراف تیغه بینی
• تنگی مادرزادی بینی و حلق
• پولیپ بینی
• احتقان بینی
• بزرگی لوزه ها
• بزرگی زبان
• چاقی
• بلندی کام نرم و زبان کوچک

معمولا خوابیدن در حالت طاق باز، خرخر را تشدید می کند.

علائم وقفه های تنفسی حین خواب

اولین علامت این عارضه همان خرناس است که به سادگی از کنار آن رد می شویم در صورتی که این خرخر باید جدی تلقی شود و برای بررسی بیشتر به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه شود.

نکاتی مهم درباره وقفه های تنفسی حین خواب

نکته مهم در مورد وقفه تنفسی حین خواب این است که در طی یک شب حتی صد ها بار شاید روی دهد بدون این که فرد اطلاع داشته باشد و احساس کند. بنابراین، این اتفاق کیفیت خواب و اکسیژن رسانی به بافت ها را کاهش داده و در نشاط و شادابی فرد تاثیر منفی می گذارد و طی روز فرد خواب آلود می شود.

علاوه بر موارد ذکر شده این اختلال می تواند باعث تشدید افسردگی و تحریک پذیری شود و توان یادگیری را کاهش دهد، از سوی دیگر این بیماری می تواند منجر به بروز عوارض جسمی شود از جمله: افزایش فشار خون و اختلالات قلبی – عروقی و همچنین زمینه سازی برای سکته های قلبی و مغزی که به شدت سلامتی را تهدید می کنند.

این خطرات در کودکان تشدید شده و می‌تواند روی رشد جسمی و تکامل ذهنی آنها تاثیر بگذارد. بیش فعال بودن کودکان نیز می‌تواند از نشانه های این عارضه باشد. پس در بچه ها درمان از اهمیت بالاتری برخوردار است.

تشخیص وقفه های تنفسی حین خواب

برای تشخیص می‌توان از روش هایی از قبیل پلی سمنوگرافی شبانه (فرد در طول شب به دستگاه هایی برای بررسی برخی فاکتور های زیستی متصل می شود) و همچنین تست های ساده ای که توسط خود فرد و افراد خانواده انجام می‌شود استفاده نمود.

درمان وقفه های تنفسی حین خواب

درمان با توجه به شدت بیماری متفاوت می باشد، در صورتی که شدت عارضه زیاد نباشد درمان های ساده برای بیمار درنظر گرفته می شود، از جمله: کاهش وزن (در صورت داشتن اضافه وزن)، انجام فعالیت های ورزشی، کاهش مصرف سیگار، مصرف برخی داروها و …

لازم است که از مصرف خودسرانه داروهای خواب آور و مشروبات الکی اجتناب ورزید. همچنین می‌توان با تجویز پزشک از دستگاه مخصوصی با عنوان CPAP و یا دیگر ابزار اکسیژن رسانی با فشار ثابت استفاده نمود.

یکی از روشهای درمانی جراحی است. درمان جراحی در موارد خاص با تشخیص متخصص گوش و حلق و بینی انتخاب و انجام می شود.

درمان خرناس

در کودکان عامل اصلی خرخر در اغلب موارد بزرگی لوزه‌ها است که معمولا با جراحی و برداشتن لوزه‌ها خرناس نیز ازبین می‌رود. در بزرگسالان علاوه بر بزرگی لوزه‌ها (که در بزرگسالی چندان شایع نیست) سایر موارد ذکر شده در لیست بالا نقش می‌توانند داشته باشند که درمان شامل جراحی‌هایی است که بر کام نرم، بینی، زبان و حلق انجام می‌شود. انتخاب روش جراحی با پزشک و بر اساس معاینه می‌باشد.

جراحی در درمان خرخر می‌تواند با لیزر، رادیوفرکوئنسی، کوبلیشن یا تیغ جراحی صورت می‌گیرد.

آپنه یا توقف تنفس حین خواب

توقف تنفس بیش از ده ثانیه در حین خواب آپنه نام دارد. عوامل موثر بر ایجاد آپنه تقریبا همان عواملی است که در ایجاد خرخر نقش دارد اما با شدت بیشتر. افرادی که دچار آپنه‌های مکرر در حین خواب می‌شوند معمولا خواب آلودگی شدید در حین خواب دارند و از احساس خستگی و سردرد صبحگاهی شکایت دارند. یک پنجم علت تصادفات ترافیکی و حوادث شغلی به علت خواب آلودگی ناشی از آپنه می‌باشد.

در صورت عدم درمان چه اتفاقی می‌افتد؟

خرخر به تنهایی برای خود فرد معمولا ضرری ندارد. اما در بسیاری از موارد خرناس همراه با وقفه های تنفسی (آپنه) می‌باشد. وقفه‌های تنفسی، کاهش اکسیژن رسانی خون، کاهش حجم هوایی که به ریه‌ها می رسد، خطرات جدی برای فرد ایجاد می‌کند. از جمله مشکلاتی که به علت آپنه‌های مکرر رخ می‌دهد موارد زیر را می‌توان نام برد:

• فشار خون و فشار خون های مقاوم به درمان
• افزایش خطر سکته‌های قلبی
• افزایش خطر سکته‌های مغزی
• نارسایی قلبی – ریوی
• خواب آلودگی شدید روزانه به رغم ساعات کافی خواب
• کاهش قدرت تمرکز
• کاهش میل جنسی

روش های درمانی آپنه

علاوه بر کاهش وزن در افراد چاق میتوان از روشهای زیر نیز بهره جست:

• جراحی که نسبت به درمان خرناس جراحی‌های وسیعتری را می‌طلبد.
• CPAP

کلام آخر

بیماری وقفه های تنفسی حین خواب یک عارضه مزمن است که سال های طولانی می تواند با مریض همراه باشد و برای او مشکلات جدی ایجاد نکند.

برای کسب اطلاعات بیشتر به جراح گوش در تهران مراجعه نمایید .